#WerkenbijWSP: Bas en Moniek pionieren samen met houtbouw

Om in 2050 klimaatneutraal te worden in Nederland, merken Bas de Leijer en Moniek van Leth dat opdrachtgevers steeds vaker toekomstgericht willen bouwen. Houtbouw is één van de manieren om dat te doen.

donderdag 7 december 2023 - Nederland

Zowel Bas de Leijer, projectleider bouwconstructies en constructeur, als Moniek van Leth, Senior adviseur brandveiligheid, wilden vroeger graag architect worden.

Bas kwam tijdens zijn studie Structural Design op de TU Eindhoven met houtbouw in aanraking. Toen al bestempeld als een van de oplossingen om duurzaam te bouwen. Het technische aspect aan de functie als constructeur, bijvoorbeeld het maken van constructie-ontwerpen, beviel hem wel.

Ook Moniek werd aangetrokken door de wat technischere, meer natuurkundige kant van de bouwkunde. Zij studeerde Building Physics, ook aan de TU in Eindhoven. Als adviseur houdt zij zich nu bezig met de bouwfysica, de akoestiek en de brandveiligheid van gebouwen.

Ondanks dat Bas en Moniek in verschillende vakgroepen zitten en op een andere locatie hun standplaats hebben, werken ze toch veel samen. Bas zit in vakgroep Bouwconstructies met locaties in Arnhem, Apeldoorn, Eindhoven en Nieuwegein. Een vakgroep met wel 120 mensen. En Moniek zit in de vakgroep Gebouw en Omgeving in Maastricht met een team van 19 collega’s. Via de verschillende projecten ontmoeten ze elkaar.

Wat is een recentelijk voorbeeld van toekomstgericht bouwen?

Persy Control Services (PCS B.V.) wilde een nieuw, duurzaam kantoor op voormalig landbouwgebied, dat zou voldoen aan de circulariteitscriteria van gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, vertelt Bas. “We maakten het constructief ontwerp met een houten casco en prefab betonnen wanden. Met de keuze voor hout vindt er 25 procent minder CO2 (equivalent)-emissies per vierkante meter plaats. En door geen samengestelde producten te gebruiken en het gebruik van materialen zoals lijm, kit en pur te vermijden, is het gebouw klaar om in de toekomst eenvoudig gedemonteerd te worden.”

Wat zijn de voordelen en aandachtpunten van houtbouw?

Hout heeft heel veel voordelen. Het is een natuurlijk product, licht van gewicht, esthetisch fraai en zorgt voor een gezonde werkomgeving, maar er zijn ook een paar aandachtspunten, legt Moniek uit. “Zo laat een houten vloer meer geluid door dan een betonnen vloer. Nou zal je op de werkvloer niet snel een dansfeestje hebben waar de onderburen last van zullen hebben, maar het geluidsaspect is toch iets waar je rekening mee moet houden.”

“Datzelfde geldt ook voor de brandveiligheid. Ga je bijvoorbeeld bouwen met Cross Laminated Timber, wat goed brandbaar is, dan wil je dat het hout ook lang genoeg zijn dragend of scheidend vermogen behoudt, zodat alle gebruikers in geval van nood het pand veilig kunnen verlaten. Het PCS gebouw is ontworpen om 60 minuten weerstand te bieden tegen bezwijking. Dat betekent dat ook het hout minimaal 60 minuten weerstand moet kunnen bieden tijdens brand.”

“Het gedrag van CLT bij brand is redelijk goed te voorspellen. Bij de dimensionering van de draagconstructie wordt rekening gehouden met de inbranddiepte die in het hout optreedt. Na 60 minuten moet er nog voldoende houtmaat beschikbaar zijn om het gebouw overeind te kunnen houden.”

Met die aandachtspunten in gedachten betrek ik Moniek het liefst zo vroeg mogelijk bij een project, vertelt Bas . “Het scheelt tijd en geld als we vanaf het begin haar expertise inzetten. Op die manier kunnen we direct een integraal ontwerp afleveren. Een ontwerp waarbij gelijk al haar adviezen met betrekking tot bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid geïntegreerd zijn.”

Hoe staat het met de kennis van houtbouw?

Er is nog weinig uit de boeken te halen over houtbouw. Wat dat betreft is het op dit moment nog echt wel pionieren, zegt Bas. “Het vereist een soort avonturiersgeest om op zoek te gaan naar nieuwe oplossingen. Hoe kan bijvoorbeeld een verbinding gemaakt worden tussen een betonnen wand en een houten vloer; en hoe kan die verbinding voldoen aan de constructieve, akoestische en brandveiligheidseisen? Die nieuwe manier van denken, het plezier om nieuwe oplossingen te ontdekken, dat herken ik ook bij Moniek. Dat maakt de samenwerking ook zo prettig.”

Die kennis over houtbouw delen we bewust, zegt Moniek. “Een keer per jaar gaan de Young WSP collega’s op projectbezoek en dit jaar hebben ze het PCS kantoor bezocht. Daar hebben Bas en ik aan vijfendertig young professionals uitgelegd hoe we het hebben aangepakt met de constructieve (hout) berekeningen, de brandveiligheidsadviezen en de BENG adviezen.”

5 Young WSP 2023 groepsfoto resize intra

Internationaal deelt Bas zijn kennis via een zogenaamde Practice Area Network (PAN). “Bij de Timber PAN, die ik leid, zijn ongeveer 220 WSP experts uit heel de wereld aangesloten en delen we onze kennis over houtbouw eens in de zes weken via digitale bijeenkomsten en via een online kennisforum.”

“Ook dat internationale aspect”, zegt Bas, “maakt het voor mij interessant. Aan de ene kant zijn we een hele platte organisatie, het ingenieursbureau om de hoek waar iedereen klaar staat om elkaar te helpen. Aan de andere kant zijn we een organisatie met alle specialistische kennis in huis, verbonden aan een groot internationaal netwerk. Dat biedt kansen om aan grote integrale projecten mee te werken, internationaal contacten op te doen en kennis uit te wisselen.”

Hoe zien jullie de toekomst van toekomstgericht bouwen?

De kennis in Nederland over houtbouw en duurzaam bouwen mag best naar een hoger niveau, stelt Bas. “Aan die upgrade draag ik graag mijn steentje bij. Dat doe ik door het geven van cursussen en lezingen. Niet alleen aan mijn collega’s, maar ook aan constructeurs buiten WSP. Zodat we in de toekomst allemaal duurzame gebouwen kunnen maken zoals het PCS gebouw.”

Volgens Moniek mag het allemaal wel een stuk concreter. “Als ik in een aanvraag ‘duurzaam bouwen’ zie staan, dan wil ik weten wat daarmee wordt bedoeld. Wil de klant bijvoorbeeld alleen een energieneutraal gebouw realiseren of moet er ook rekening worden gehouden met andere aspecten van duurzaam bouwen, zoals het gebruik van duurzame materialen?

“Toekomstgericht bouwen en duurzaamheid is bij ons geen apart vakgebied. Het is verweven in álle aspecten van onze disciplines. Of dat nou gaat om het ontwikkelen van een groene omgeving rondom een gebouw voor een gezonder leefklimaat, of over het verhogen van de herbruikbaarheid van een gebouw. We onderzoeken en adviseren op alle facetten van toekomstgericht bouwen .”

Wil je meer weten over toekomstgericht bouwen bij WSP? Kijk dan hier. Lijkt het je leuk om collega te worden van Bas en Moniek? Bekijk dan gauw onze vacatures op vacature.wsp.com.