Kennisbijeenkomsten MER/MIRT

Vanaf voorjaar 2021 heeft WSP, samen met ontwerpbureau Defacto, enkele maanden gewerkt aan een rapportage over IRM Pilots langs de Rijntakken. Een open gesprek, waarin betrokken organisaties de gedachten konden laten gaan. Het proces met alle betrokkenen was levendig en mede hierdoor is de oogst groot. Het proces zorgde ervoor dat er met dezelfde (integrale) blik wordt gekeken naar de rivieren en een afgewogen keuze kan worden gemaakt voor integrale projecten langs de rivieren. 

Nederland en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om de leefbaarheid te waarborgen, is het belangrijk dat we op de juiste manier samenleven met water. Bij de rivieren Rijn en Maas lag de focus de afgelopen decennia voornamelijk op waterveiligheid; het vlot en veilig afvoeren van overtollig water naar zee. De droge zomers van afgelopen jaren maken duidelijk dat we ook rekening moet houden met (toekomstige) situaties waarin sprake is van weinig water. Daarnaast ontstaan door voortschrijdende bodemerosie in het zomerbed steeds vaker problemen voor de scheepvaart en wordt de verdroging in het rivierengebied versterkt doordat de waterspiegel almaar lager komt te liggen.

Binnen het programma Integraal Riviermanagement (IRM) werken het Rijk en de regionale partners aan een toekomstbestendig riviersysteem van Maas en Rijn dat voor meerdere functies duurzaam bruikbaar is. Het project ‘Beeld op de Rivieren’ is onderdeel van dit programma.

De gemeente Altena wordt aan de noordzijde begrensd door de rivier de Merwede, een belangrijke corridor voor de scheepvaart met goede verbindingen naar de havens van Antwerpen, Rotterdam en Duitsland. Deze positie heeft er toe geleid dat zich een vooraanstaande scheepvaartcluster heeft gevormd in de haven van Werkendam. Deze haven is de derde binnenvaarthaven van Nederland, omdat deze haven volledig wordt benut wordt er gekeken naar mogelijkheden voor uitbreiding.

Krinkels en WSP houden zich bezig met het onderhoud van de uiterwaarden langs alle grote rivieren in Nederland. Dit is een vervolg op het succesvolle Stroomlijn-project waar Krinkels, Natuurbalans en WSP ook samenwerkten. Hierbij werd opgaande begroeiing verwijderd langs de Boven-Rijn, Waal en bedijkte Maas. Op die terreinen wordt nu het vegetatiebeheer langs de Rijntakken en Maas verzorgd. In 2019 zijn hier ook de terreinen van de IJssel bijgekomen.

In opdracht van Rijkswaterstaat werkt WSP aan het actualiseren van de Vegetatielegger, een instrument dat bijdraagt aan een veilige doorstroming van de Nederlandse rivieren. Daarnaast draagt het bij aan een gezond leefgebied voor planten en dieren langs de rivier. De Vegetatielegger bestaat uit een overzicht van regels die samen aangeven wat de norm is voor vegetatie vanuit het oogpunt van hoogwaterveiligheid.

In juli 2012 zorgde een ‘flash flood’ onverwacht voor overlast in delen van Slenaken, Beutenaken en Pesaken. Voor diverse woningen en bedrijven in de nabijheid van de Gulp heeft dit geleid tot overlast en schade. Hierop is door het Waterschap Limburg in overleg met de Provincie Limburg besloten om maatregelen te treffen in het Gulpdal die schade bij een dergelijke calamiteit voorkomen.

De Grebbedijk, tussen Wageningen en Rhenen, beschermt 250.000 bewoners van de Gelderse Vallei tegen het water van de Nederrijn. Als de dijk doorbreekt loopt een groot gebied, met steden als Veenendaal en Amersfoort, onder water.

Waterschap Vechtstromen beheert een stelsel aan waterlopen, stuwen, gemalen en retentiegebieden waarmee het optreden van wateroverlast zoveel mogelijk wordt voorkomen. Door klimaatverandering krijgen we steeds meer te maken met zowel (korte) hevige en langdurige neerslag in landelijk gebied waardoor het risico op wateroverlast toeneemt.

Samen met Krinkels BV heeft WSP 300 kilometer aan uiterwaarden in het rivierengebied ‘gestroomlijnd’. Het betreft gronden langs de Boven-Rijn, de Waal en de bedijkte Maas. Op 16 november 2015 startte de daadwerkelijke uitvoering van het project en deze is afgerond in 2017. WSP en Krinkels BV waren verantwoordelijk voor zowel de voorbereiding als uitvoering van de maatregelen. Met de opdracht was een bedrag gemoeid van 4,7 miljoen euro.

In het agrarisch gebied ten zuidwesten van Emmeloord treedt bodemdaling op en is de drooglegging afgenomen. Samen met intensievere neerslag door klimaatverandering leidt dit tot een wateropgave voor inundatie. De huidige teelten staan daardoor onder druk en de knelpunten nemen in de toekomst alleen maar toe. WSP is gevraagd om mee te denken over mogelijke nieuwe maatregelen, om kansrijke maatregelen af te wegen en effectiviteitsberekeningen uit te voeren.